مقالات

تحلیلی بر قیام های علویان در دوران امام رضا و ارتباط آن با ولایتعهدی
 چکیده: دوران امامت امام رضا (183 ـ 203 ق) علاوه بر آنکه از ساحت های اعتقادی و فرهنگی، دورانی کم نظیر و بلکه بی نظیر است، از جهت سیاسی نیز دورانی ویژه به حساب می آید. فراوانی تحرک های علویان در آخرین سال های امامت آن حضرت از جمله مواردی است که به اهمیت این دوران می افزاید. این نکته هنگامی روشن تر می شود که دریابیم جنبش های علویان در این زمان از جهات متعددی همچون تعداد، گستره جغرافیایی، خاندان های علوی شرکت کننده در آن و به کنترل درآوردن مناطق مرکزی، همچون کوفه، بصره، مکه و مدینه و…
ادامه مطلب »
حسین بن عبدالوهاب و عیون المعجزات
چکیده: کتاب عیون المعجزات از آثاری است که در ادامه تلاش برخی از امامیه برای اثبات امامت ائمه (علیهم السلام)، از راه معجزات، در اوایل قرن پنجم هجری نگاشته شده است. این اثر به علل مختلفی همچون مضامین روایات آن و نیز شخصیت غیر معروف نویسنده تا قرن دوازدهم مورد بی توجهی محافل امامیه قرار گرفته بود؛ اما در این قرن و با رشد اخباری گری و توجه عامیانه اخباریان به این نوع رویکرد، این کتاب به سرعت جای خود را در مجامع اخباری و در کتاب هایی همچون بحارالانوار علامه مجلسی، اثبات الهداة شیخ حر عاملی و مدینة المعاجز…
ادامه مطلب »
درآمدى بر صلح ‏نامه ‏هاى مسلمانان با ایرانیان در آغاز فتح ایران
چکیده: بررسى قراردادهاى خارجى میان دولت‏ ها و ملت ‏ها به ‏ویژه اگر در آستانه بروز تحولى عظیم در سرنوشت آن‏ها باشد، میتواند بسیارى از حقایق پنهان تاریخى را روشن سازد. در این راستا بررسى صلح ‏نامه‏ هاى مسلمانان با ایرانیان در آغاز فتح ایران واقعیت ‏هاى فراوانى را در جوانب مختلف سیاسى، فرهنگى، اعتقادى، اقتصادى و اخلاقى طرفین قرارداد فرا روى ما قرار میدهد، علاوه بر آن‏که میتواند محقق تاریخى را در تحلیل مسائل مهمى همچون علل پیروزى مسلمانان و پیشرفت اسلام و نیز جغرافیاى پیشرفت ‏یارى رساند. مقاله حاضر با مورد توجه قراردادن اهداف فوق، به جمع ‏آورى…
ادامه مطلب »
فصلى در تاریخ‏ نگارى اسلامى
چکیده: گرچه کتب تاریخ‏‌نگاری، طبقات ‏نگاری را یکی از اصیل‏ ترین انواع و شعب تاریخ‏‌نگاری مسلمانان به شمار می‏ آورند، اما در کمتر نوشته تاریخ‏‌نگاری می‏ توان از مبانی و مبادی این شعبه سراغ گرفت تا آن‏جا که حتی تعریف مفهوم محوری «طبقه‏» را در این کتب نمی ‏توان یافت. از سوی دیگر، مقایسه حجم فراوان کتب طبقات‏ نگاری در رشته‏ های مختلف با حجم بسیار اندک مباحث مقدماتی این فن، چهره ‏ای ناهمگون از آن را به نمایش می ‏گذارد و با مراجعه به همین مباحث اندک، این نکته آشکار می‏ گردد که این حدیث‏ شناسان بودند که به…
ادامه مطلب »
پژوهش فرهنگی سال: حکومت اسلامی در اندیشه فقیهان شیعه
مقدمه: نگرش تاریخی به نظریه های فقهی، در فهم چگونگی ظهور و بروز برداشت های مختلفی از منابع فقه نقش جدی دارد ریشه یابی هر نظریه و عوامل مؤثر در پیدایش آن دست آورد این بینش است. نظریه حکومت اسلامی نیز همچون بسیاری از دیگر نظریه های فقهی، مراحلی را گذرانده است، تا اینکه کامل ترین شکل آن امروزه موضوع بحث گردیده است بررسی دقیق این مراحل روشن می کند که…
ادامه مطلب »