چکیده

کتاب طبقات الکبری نوشته محمد بن سعد از منابع مهم تاریخی محسوب می گردد. بخشی از آن در بردارنده موضوعات متنوعی از زندگی و شرح حال امام مجتبی است. به جهت قرار گرفتن آن حضرت در میان صحابه پیامبر، ایشان در طبقه ای از اصحاب جای داده شده اند و به شرح حال امام ذيل طبقه پنجم پرداخته شده است نویسنده در ۱۸۶ روایت شرح حال مفصلی از زندگی امام مجتبی آورده که میتوان به شکل کلی آنها را در سه دسته جای داد ۱. امام پیش از خلافت ۲. امام در دوران خلافت 3. امام پس از صلح معاویه با ایشان
توجه به حیات اجتماعی امام، از نکات مثبتی است که ابن سعد توجه زیادی به آن دارد. غلبه گزارش‌های مناقبی از ویژگی‌های شرح حال امام حسن در این کتاب است. اما نقدهایی نیز بر کتاب وارد است که میتوان از جمله آنها انتخاب ارزش مدارانه گزارش‌ها، وجود روایات متناقض و توجه ناکافی به واقعه جنگ و صلح معاویه با امام دانست.